Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), dự kiến tổng kinh phí cho công tác quy hoạch thủy lợi chống ngập úng khu vực TP.HCM lên đến trên 11,5 ngàn tỷ đồng.

Trước mắt, để giảm ngập cho TP.HCM, cần triển khai các biện pháp kiểm soát triều nhằm hạ thấp mực nước triều trên các kênh trục bao quanh vùng đô thị cũ (gồm toàn bộ khu vực bờ hữu sông Sài Gòn – Nhà Bè ); tăng cường khả năng tiêu thoát của hệ thống công trình thoát nước đô thị cũ nằm trên địa hình thấp.

Các giải pháp kiểm soát lũ, triều nhằm giải quyết bài toán chống ngập úng cho toàn thành phố trong điều kiện có lũ lớn ở thượng lưu và hiện tượng nước biển dâng trong tương lai cũng được tính đến.

Quy hoạch thủy lợi chống ngập úng cho khu vực TP.HCM xác định về lâu dài, hướng thoát nước chính cho TP.HCM là hướng Bắc-Nam. Vì vậy, hệ thống kênh trục thoát nước chính được xác định là các kênh theo hướng này. Trục kênh Rạch Tra - Thầy Cai - An Hạ - kênh Chợ Đệm sẽ được cải tạo, nạo vét, mở rộng, làm nhiệm vụ tải nước từ vùng trũng thành phố về phía Nam. Tuyến kênh Vàm Thuật - Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên đã được thành phố phê duyệt đầu tư nhằm khai thông tuyến, cải tạo khả năng tiêu, thoát.

Bộ NN&PTNT cũng khuyến cáo chính quyền thành phố hạn chế cho phép san lấp các “hồ điều tiết” - bao gồm hệ thống kênh rạch và một số khu vực đất trũng. Mục đích để có đủ dung tích dự phòng chứa lượng nước mưa rút ra từ trung tâm thành phố nhưng không thể tháo ra sông được trong thời gian triều cường.

Vấn đề này đã được đề cập từ lâu. Các nhà khoa học tính toán, diện tích mặt nước kênh rạch, ao hồ và vùng trũng thấp trữ nước tại TP.HCM phải được bố trí hợp lý và không được nhỏ hơn 15% tổng diện tích toàn vùng.

Các vùng ngập tại TP.HCM bao gồm cả khu vực nội thành và ngoại thành. Vùng nội thành, ngập úng tập trung ở các khu vực địa hình thấp phía nam thành phố và ven sông Sài Gòn như: Q.2, 6, 7, 8, 9, 12, Thủ Đức.

Ở những khu vực này, thường xảy ra ngập úng cục bộ do mưa lớn tiêu thoát không kịp và ngập do triều cường. Còn tại vùng ngoại thành, ngập lụt xảy ra tập trung ở các huyện: Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh, Cần Giờ - những huyện nằm ven các con sông lớn và các trục tiêu thoát nước.

Những năm gần đây do hiện tượng biến đổi khí hậu toàn cầu, diễn biến khí tượng thủy văn ngày càng bất lợi cho TP.HCM: triều cao, xâm nhập mặn, gió bão.

Điển hình nhất là vào tháng 11/2007, mực nước triều ở trung tâm thành phố (Phú An) cao nhất trong vòng 50 năm trở lại đây, đã gây ngập lụt và thiệt hại cho cả vùng nội thành và ngoại thành. Lượng mưa và hiện tượng ngập sâu ở khu vực trung tâm thành phố trong cơn mưa chiều 1/8/2008 cũng được xem là “kỷ lục”.

Trần Duy

Nguồn Vietnamnet